Angst als klacht: Wat maakt angst pathologisch?

Wat zijn angstklachten?

Angstklachten zijn klachten waarbij angstgevoelens en lichamelijke angstreacties een rol spelen. We spreken van angstklachten wanneer ook niet-levensbedreigende prikkels het vecht-of-vlucht-mechanisme activeren én actief houden. In plaats van terug te keren naar rust, blijft het lichaam in een toestand van angst verkeren. Heel vaak worden angstklachten getriggerd door verscheidene aanhoudende problemen op belangrijke levensdomeinen, zoals relaties, werk, gezondheid en gezin. Tegelijkertijd zullen diezelfde angstklachten voor heel wat beperkingen zorgen op diezelfde levensdomeinen, wat de angstklachten vaak alleen maar laat toenemen. Denk maar aan iemand die zich bijvoorbeeld onvoldoende kan concentreren op het werk omdat hij/zij zich gespannen voelt omwille van relationele moeilijkheden, maar hierdoor in de problemen raakt bij zijn overste. Mensen kunnen heel wat hinder ervaren door de angstklachten, wat zorgt voor meer stress en spanning en daardoor potentieel ook een toename van de angstklachten. Om de hinder beperkt te houden, is het noodzakelijk angstklachten tijdig te onderscheppen. De signalen of symptomen waarvoor je op de uitkijkt moet staan zijn:

• Gevoelens van rusteloosheid
• Buikpijn
• Gespannen spieren
• Vermoeidheid
• Prikkelbaarheid
• Een neiging tot piekeren
• Slaapproblemen
• Concentratieproblemen
• Bepaalde activiteiten of gedragingen worden niet langer gesteld, of bepaalde situaties worden vermeden

Heel wat van deze klachten zijn eerder vaag van aard, waardoor ze makkelijk over het hoofd gezien worden. Bovendien vragen mensen met angstklachten vaak niet rechtstreeks om hulp. Hier kunnen verschillende oorzaken voor zijn, gaande van de cliënt die zich onvoldoende bewust is van zijn klachten, de klachten die enorm genormaliseerd worden (“Ik ben altijd al een nerveus type geweest”, “Ik ben gewoon verlegen”,...) of de cliënt die zich te beschaamd voelt om erover te spreken. Daarnaast komen angstklachten vaak samen voor met andere klachten zoals depressie, lichamelijke ziekten of spanningsklachten. Het onderscheid maken tussen deze moeilijkheden is niet altijd evident. Toch is het van cruciaal belang voldoende inspanningen te leveren voor de vroegdetectie van angstklachten. Hoe langer angstklachten immers blijven aanhouden, hoe groter de kans dat ze evolueren tot een angststoornis. Uit onderzoek is immers gebleken dat 25% van de mensen met angstklachten binnen de twee jaar zal voldoen aan de diagnostische criteria voor een angststoornis. We kunnen ons hierbij natuurlijk de vraag stellen hoeveel van deze individuen beschermd geweest zouden zijn van een angststoornis indien de angstklachten tijdig geïdentificeerd waren geweest.